Liberation (Giải-phóng)

Giải-phóng

Phần một: Nam Kỳ sụp-đổ

(Part one: Fall of the South)







Cuối tháng Ba 1975, tìnhhình Nội Chiến bỗng trở-nên đặcbiệt phấnkhích (*1). Bộđội Bắc Kỳ ngoạm từng khúc từng khúc Nam Kỳ với hầu-như không-một phảnkháng. Chỉ bằng lụcquân, aka bộbinh & pháobinh & thiếtgiáp, chúng đã đánh bọn Ngụy, gồm cả hảiquân & khôngquân, chạy bẹp đuôi như-thể được cấp ngựa phi miễnphí, và ngựa ngửa đếch biết cách xoay đầu hehe (*2). Trung Tướng cảmtưởng, rằng các chú lính Ta aka Bắc Kỳ chỉ cần vác dao-phay hoặc thậmchí gạch-cục rượt chân-đất, thì lính Ngụy aka Nam Kỳ đã quẳng súng giật lon vứt Jeep, chạy tòi mẹ hết cơm/phở chưa tiêu khỏi thựcquản đạitràng (*3).


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Thằng Calumhô, sếp-sòng Pa Trung Tướng, sai nhânviên dựng hai tấm bảng-tin ngấtngưởng ở hànhlang cơquan, ngay trước cửa hộitrường, theo đúng chỉđạo từ Thànhủy & Trungương. Một bảng kê dọc, trên dán bảnđồ [toàn] Xứ Lừa vằnvèo hình ông giun chầu cứt, gọi là Bảng Đứng Sabàn (*4). Bảng kia kê ngang, trên dán lịch ngày-tháng kẻ khung, gọi là Bảng Nằm Tiếnđộ. Bộđội [Bắc Kỳ] chiếm xong vùng [Nam Kỳ] nào, thì thằng Malinbô, chánhvănphòng cơquan, có tráchnhiệm tô đỏ vùng đó nơi bảng Sabàn bằng phấn thạchcao. Còn hàng ngày, thậmchí hàng giờ, thì thằng Facămđô, bíthư thanhniên, có tráchnhiệm cậpnhật thôngbáo chiếnsự nơi bảng Tiếnđộ bằng Cửu Long mực sẫm (*5).

Bảng Sabàn đỏ dần đỏ dần. Bọn Pa Trung Tướng, cả thằng Calumhô, vui lắm. Chúng bỏ tuốt mẹ mọi công-việc thườngnhật, quanhquẩn đợi thằng Facămđô hóng radio rồi bôi-vẽ ngược-xuôi bảng Tiếnđộ. Những quả mặt giàhói hyvọng căngthẳng đầnđộn luôn khiến Trung Tướng thươnghại caycú. Chúng hyvọng đéo gì một tổquốc hoangtàn bomđạn, sau suốt 30 năm đâm-chém tậntình?

Chiềuchiều, bọn mậudịch Sở Thươngnghiệp đẩy tới cổng cơquan một téc bia-hơi trăm lít, bán phânphối giá 2 hào một ca, kèm một quẩy giá hào rưỡi (*6). Pa Trung Tướng mua 2 ca bia, nhưng nănnỉ mấy mẹ mậudịch để y chỉ phải kèm 1 quẩy. Đó hầu-như là một tàinăng thánhthót ngọtngào. Pa bú một ca, dành ba anh-em Trung Tướng một, thêm quẩy. Trung Tướng xúc thìa đường-kính pha ca bia, bú ực-ực-ực 2/3, rồi nhường con Trung Tá mới thằng Trung Úy. Hai em Trung Tướng bầnnông rất, chúng bú mỗi đứa một hụm, rồi tranh nhau cắn quẩy ôi, rồi cãi nhau lảmnhảm lảmnhảm, hệt hai dân-nghiện chuyênnghiệp.

Ngày nọ cuối tháng Tư, đang bú dở ca bia 2 hào mậudịch, Trung Tướng nghe thằng Malinbô gào, giảiphóng rồi giảiphóng rồi giảiphóng rồi. Nó cầm lọ mực đỏ đổ mẹ tưới nửa dưới Sabàn, quết tay toetoét. Bọn Pa Trung Tướng túa khỏi các chồng-đống vănkiện và các khay trà loãng, khóc tutu tutu. Bộđội [Ta] đã chiếm nốt Saigon. Hura. Ngụy thua. Nam Kỳ sụp-đổ.

Pa ôm anh-em Trung Tướng, nghẹn giọng, thằng Trung Tướng mới thằng Trung Úy, các con thoát lính rồi đấy (*7).

(Còn tiếp)

(@2006-2007)

(*1) Nội Chiến: Tức cuộc-chiến 20 năm 1955-1975 giữa hai miền Nam & Bắc Lừa (aka Nam Kỳ & Bắc Kỳ), tiêutốn lượng thịt Lừa nhiều hơn tổng tấtcả các vụ sátsinh Lừa suốt lịchsử ngàn năm.

(*2) Ngụy: Là cách gọi thânmến chínhthể Nam Kỳ, bởi chínhthể Bắc Kỳ, trong suốt mùa Nội Chiến, và nhiều nhiều thậpkỷ sau đó.

(*3) Ta: Aka Bắc Kỳ. Trung Tướng biên bài từ nhãnquan một Bắc Kỳ Nhân chânchính. "Ta" means đốilập "Ngụy".

Jeep: Xe-hơi thôngdụng của bộđội Ngụy thời Nội Chiến.

(*4) Bảng-tin: Aka Bulletin-board, phươngtiện truyềnthông đặchiệu Bắc Kỳ 195x-198x.

Sabàn: Cách gọi không chínhxác, nhưng vẫn hay được bọn Bắc Kỳ dùng, thế mới tài.

(*5) Cửu Long: Tên một hãng côngnghệ vĩđại Bắc Kỳ 195x-198x, chuyên sảnxuất mực-viết, bút-máy, nhãn-vở.

(*6) Bán-phânphối: Tức bán với sốlượng hạnchế, phươngthức thươngmại trứdanh XHCN.

Bán-kèm: Cũng là một phươngthức thươngmại trứdanh XHCN, nhằm chống nạn đầucơ các mặt-hàng phânphối. Hàng bán-kèm thường không có liênquan gì tới hàng bán-phânphối. Vídụ lụa may quần kèm diêm hoặc tăm, thịt lợn kèm bíttất.

Quẩy: Aka Bánh-quẩy, một loại bánh-rán Bắc Kỳ, xuấtxứ Tầu. Bú bia với quẩy thì cũng giống cắn thịt lợn với bíttất vậy.

(*7) Thoát Lính: Mơước vĩđại nhất của phụhuynh Bắc Kỳ thời Nội Chiến, là các con mình "thoát lính". Vì sợ Trung Tướng không-thể thoát lính, Pama đã đẻ thêm thằng Trung Úy, kém Trung Tướng 8 tuổi, dù y vấp giankhó muônvàn.

Hong Kong (Hương Cảng)

Hương Cảng

Tên bài là Hương Cảng, nhưng tại đây Trung Tướng không kể tậptrung về Hương Cảng, China, mà về Thằng Mửa, một bạn thân Trung Tướng. Hehe thế mới tài.

Thằng Mửa dân gốc Hà Nội (aka Nụi). Pa nó thời Nội Chiến vào Nam đánh địch 196x, rồi mất-tích trỏng, đươngnhiên không phải liệtsĩ. Mửa thậmchí không nhớ tên pa nó, chỉ biết y họ Nguyễn. Mửa không họ Nguyễn, nó họ Phạm. Hehe thế mới tài.

Ma Mửa bầnnông gộc, hàng ngày chở cải-bắp, xuhào, cà-chua, vânvân, từ Gia Lâm Đông Anh Văn Điển sang Ba Đình Hoàn Kiếm Đống Đa (*1):


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Rồi chầuhẫu ngồi ké cửa ai-đó, bán rau nát đong xèng lẻ, suốt 30 năm 195x-198x, và sau nữa:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Nhưng Mửa không bầnnông, nó tốtnghiệp Báchkhoa Hà Nội quãng đầu 198x, hạng ưu, rồi xuống Hải Phòng (aka Phồng) côngcán tại một Sở tầmcỡ (*2). Ở Phồng nó đã tậu được quả nhà riêng xinhxinh phố Quang Trung (*3).

Bỗng một đêm rất muộn hè 198x (x>6), Mửa rủ Trung Tướng bú ziệu, tiếtlộ nó sắp đi xa, tới một miền thămthẳm, rồi ôm Trung Tướng khóc huhuhu.

Trung Tướng chưởi nó, rằng vượt-biên sướng bỏ cụ, khóclóc đéo gì hehehe (*4).

Ảnh Bonus

(1) Chungcư quận Cửu Long Hương Cảng 198x, ướcmơ thằng Mửa:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

(2) Mửa sẽ [đi xa] theo lối này:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Một thuyền-cá hoáncải trọngtải 25-30 tấn, dài 12-15m, rộng 3-4m, có-thể cõng tận 200 người-thuyền già trẻ nhớn bé (mậtđộ 4 Lừa/m2), chạy lặclè lặclè ngàn kilômét qua bể Nam China, hẳn đáng để Mửa lolắng, và khóc huhuhu (*5).

(3) Đích đến của Mửa:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Đấy là Hương Cảng hehe, cách Phồng 800Km đường chim-bay. Nhưng đường Mửa chạy không ngắn quá vậy, nó phải lòngvòng lòngvòng tránh hỏalực bộđội đồngbào.

(4) Mửa sẽ được quầnchúng Hương Cảng, khi ý còn là thầndân Anh Quốc, đón như này:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

(5) Và sẽ được tống vào đây:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Nhà-tù chăng? Không. Trại người-thuyền thôi (*6).

(6) Cuộc-sống nó sẽ tiếpdiễn, ngọtngào:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

(7) Hai tầng giường nhấtđịnh sẽ không đủ chỗ bọn Mửa tọa:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

(8) Nhưng không sao, hai bữa cắn trong ngày của chúng sẽ do LHQ cungphụng, có cả nước-tím Cocacola:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

(9) Mỗi giađình người-thuyền đồngbào Mửa sẽ sởhữu một ô-giường nhé:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Child-abuse sẽ là chuyện lìutìu. Who cares?

(10) Cuộc-sống vẫn sẽ tiếpdiễn:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

(11) Sinhhoạt đêm của bọn Mửa:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Người-thuyền như Mửa, thựctế, chưa lúc nào cần bar, pub, club, dancing.

(12) Chúng cần món này:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Gì đấy? Đợi UNHCR tuyển chứ gì (*7).

(13) Tươnglai hứahẹn không tồi:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Phúc cho những nhândân canđảm. Amen.

(13) Trại người-thuyền 200x:


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

(còn tiếp)

(@2011)

Feeling of honesty (Cảmgiác côngchính)

Cảmgiác côngchính


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Trung Tướng chịu rửa-tội vào một Đêm Vọng Phục Sinh cách nay đã khá nhiều mùa (*1). Khi Cha Xứ tưới nước-thánh lên sọ Trung Tướng và nói, Paulus, cha rửa con, nhân-danh Cha, và Con, và Thánh Thần (*2). Thì Trung Tướng hiểu, mình từ phút này sẽ cần có cảmgiác của một người côngchính. Cảmgiác thôi, không phải Hànhvi, càng không phải Tưcách. Nhưng điều nhẹnhõm ý, thựctế, đến chẳng đơnthuần.

Quãng 6-7 tháng trước, cuối 2011, Gái nhắn Trung Tướng qua YM, mời Trung Tướng dự lễ rửa-tội của cô ý, tổchức đúng Đêm Vọng Phục Sinh 2012 (*3). Trung Tướng đươngnhiên nhận-lời, đàng-nào Trung Tướng chả dự Vọng Phục Sinh, tại chính nhà-thờ Xứ cô ý.

Gái tên gì Trung Tướng không rõ, bao tuổi Trung Tướng không rõ, sống đâu Trung Tướng không rõ nốt. Đạikhái, Trung Tướng không biết anything về Gái. Cô ý không biết Trung Tướng cũng. Ừa, Trung Tướng với cô ý là xa-lạ, hoàntoàn.

Nghithức rửa-tội đoàn tân-tòng, gồm chừng 15 ladies và 15 gentlemen, giống mọi năm, vẫn là màn khaimạc Đêm Vọng Phục Sinh (*4). Trung Tướng bỏ chỗ-ngồi, len gần cung-thánh, để tìm Gái (*5). Trung Tướng xácđịnh, Gái là cô-bé vận áo-dài hồng, quần lụa hồng, xăngđan hồng. Vì-sao? Vì mỗi cô ý vận đồ hồng, giữa đám-đông trắng-tinh.

Chịu rửa-tội xong, Gái bưng nến đi dọc các hàng ghế thánhđường, mời châm (*6). Lúc cô ý bước ngang, Trung Tướng khẽ nói, Chúa ở cùng em, hallelujah (*7).

Gái nhẽ không nghe được câu chúc-phúc ngọtngào của Trung Tướng. Cô ý cười lành và thoảng, bước tiếp, mi-mắt loáng nhũ. Không hề gì, đấy trọnvẹn là một cảmgiác côngchính.

Muộn rất, Gái nhắn Trung Tướng, nay anh dự Lễ không? Em Nên Con Chúa rồi ạ (*8).

Trung Tướng nhắn lại, anh nghĩ anh đã thấy em. Chúc-mừng em.

Gái nhắn, tiếc là em chưa thấy anh.

Trung Tướng nhắn cố, yes, em mặc áo hồng, đúng không?

Gái nhắn, không, áo trắng quần đen.

Uh, Trung Tướng nhầm, hehe. Không hề gì, đấy vẫn trọnvẹn là một cảmgiác côngchính.

Gái mến, Chúa sẽ bên em, nay, mai, mọi ngày, luônluôn, đến tậnthế.

Trung Tướng ngủ đây, Gái mến, trong trọnvẹn một cảmgiác côngchính, cám-ơn em.

(Easter Night 2012)

(*1) Rửa-tội: Aka Baptism, nghithức nhập-đạo Thiên Chúa Giáo. Người chịu phép Rửa-tội sẽ được Linhmục tưới nước-thánh lên đầulâu để thanhtẩy tội tổtông (aka Nguyêntội) từ thời Adam Eva, hòng trở-nên trong-sạch trước Chúa. Sau phép Rửa-tội, người nhập-đạo cần chịu phép Thêm-sức nữa mới đủ thủtục. Mời gúc Thêm-sức.

Đêm Vọng Phục Sinh: Aka Easter Night, đêm trước Đại Lễ Phục Sinh (aka Easter Day). Lễ Vọng Phục Sinh cũng tươngđương Lễ Phục Sinh. Giáodân có-thể dự một trong hai Lễ, hoặc cả-hai.

(*2) Paulus: Aka Paul, aka Phao Lồ, tên-thánh của Trung Tướng. Paulus là chữ Latin tên Thánh Paul Tôngđồ (aka St Paul, aka Paul the Apostle), dân gốc Roma, người không là 1 trong 12 mônđệ đầutiên của Jesus Christ, nhưng nhận mặckhải và saiphái từ Ngài sau khi Ngài phụcsinh. Mời gúc.

(*3) YM: Aka Yahoo Messenger, phươngtiện truyềnthông phổbiến nhất Lừa 200x.

(*4) Tân-tòng: Aka Dự-tòng, người chuẩnbị theo Đạo. Các Dự-tòng phải học giáolý cănbản và giáolý hônnhân trước khi chịu phép rửa-tội và thêm-sức, trừ các bébi có-thể học giáolý khi trưởngthành.

(*5) Cung-thánh: Nơi đặt bàn-lễ trong nhà-thờ, thường dưới vòm tháp.

(*6) Sau khi chịu rửa-tội, tân-tòng thường bưng nến Phục Sinh đi mời mọi người cùng châm để tiếptục Thánh Lễ.

(*7) Hallelujah: Aka Halleluya, tiếng gốc Hebrew, nghĩa là Tạ Ơn Thiên Chúa. Từ này hay dùng trong Thánh Lễ, nhưng ít hơn Amen.

(*8) Nên Con Chúa: Chữ của Trung Tướng, biên ở loạt-bài Nên Con Chúa.

Rain in the drive (Mưa ngoài ngõ)

Mưa ngoài ngõ


Photo Unknown. Source Somewhere In The Net

Trời sắp mưa to, Trung Tướng nhớ chínhxác, sắp mưa to.

Trung Tướng vừa chẹn cửa, tháo quần, túctắc thủdâm trộm, thì chú Cantô dẫn con Ly Tao tới cổng, gọi ầm, Trung Tá ơi Trung Tá ơi.

Trung Tướng giật-mình kêu, Trung Tá nó đi khám ho.

Chú Cantô nói, Trung Tướng a-cố hả, cho chú gửi Ly Tao nhé (*1).

Trung Tướng giao-hẹn, nó phải ngoan đấy. Cháu đang học bài, lượnggiác, đạisố, vậtlý, kỹthuật.

Pa Trung Tướng bảo chú Cantô là người Tầu. Trung Tướng không quantâm. Người Tầu vùng này đâu thiếu, và chẳng cao-sang gì. Họ toàn làm những công-việc thấp-kém nặng-nhọc rongruổi khéoléo bìnhdân, như xíchlô, phu-thồ, khâu giầy, nướng bánh, nấu thạch, bật bông (*2).

Nhưng chú Cantô làm đồngnghiệp Pa Trung Tướng. Chú đóng-chân nhânviên bảovệ biênchế, lương tháng 28 tiền 3 hào (*3). Chỉ 28 tiền 3 hào, chú vẫn sộp hơn bọn bán bizonzon, hoặc sựctắc, hoặc kem-cốc, mỗi ngày đong 4-5 tiền mạn Báchthảo hoặc Ga hoặc Sưphạm (*4). Là Pa nhậnđịnh vậy, chứ Trung Tướng tiêuchí khác, đông xèng mới sộp hehe, không xèng sộp với chó (*5).

Vợ chú Cantô cũng người Tầu. Cô Cantô chết 3 năm rồi, bệnh gì Trung Tướng không nhớ, nhẽ nguyhiểm. Chú Cantô tròngtrọc 3 năm nuôi 2 đứa nhóc tongteo tongteo. Chú nuôi chúng không thật mát-tay, Trung Tướng suppose, bởi chú để con Ly Hương, chị con Ly Tao, dính sưng-phổi và chết năm ngoái (*6).

Chết của Ly Hương rõràng sốc phết, nhưng chú Cantô rút được rất không nhiều kinhnghiệm, dù thựcsự đã gắng và cố. Chú chăn con Ly Tao cách bầnnông chăn ông ngỗng ông dê. Thường nhốt nó trong căn phòng 9m2 của hai-cha-con, khóa-trái cửa, mặc nó bơi trỏng, tựnhiên như-thể sinhtồn. Có những hôm Ly Tao khóc suốt từ trưa đến tối. Nó sốt hay sao? Hay lạnh? Hay buồn? Hay đói? Hay vừa sốt, vừa lạnh, vừa buồn, vừa đói? Nhândân đi ngang thò tay dỗ vài câu, rồi thôi. Chẳng ai trách ai. Nhà nào thời thởi không ngậpngụa bikịch? Một mini nhândân 2-3 tuổi khóc chột giọng không-thể là chuyện tầyđình.

Có những bận Ly Tao ỉa luôn trên giường, cái giường kê cạnh cửa-sổ ý, rồi tự nó ngồi vầy cứt nó. Nó thậmchí bốc cứt thử cắn, và chả cắn nổi. Cứt (người) nhấtđịnh không dễ nuốt, Trung Tướng suppose, thậmchí với các nhândân mini đói-lòi-mắt kèm mất/vắng pama.

Con Trung Tá em-gái Trung Tướng thường sẻ phần quà-sáng của nó cho Ly Tao. Chỉ là mẩu sắn, khúc khoai, hay đẵn mía, không hơn. Đứa trong xó đứa ngoài hiên chúng thân nhau rất.

Trung Tướng hiếm khi chia gì cho Ly Tao. Chẳng phải Trung Tướng kẹtxỉn bầntiện bấtnhẫn, đơngiản Trung Tướng cũng đói-mốc-đít. Có-thể, Trung Tướng đói hơn cả nó.

Chú Cantô gọi Trung Tướng là a-cố. Nói Trung Tướng là "bạn chú". Còn gọi con Trung Tá là a-múi. Nói Trung Tá là "bạn chú" cũng. Trung Tướng hầu-như quý chú, dù chú chẳng biếu anh-em Trung Tướng gì bao-giờ. Trung Tướng không đánhgiá cao phongthái chú, nhưng hiểu và thôngcảm, rất, rất.

Ly Tao vận một quả váy kẻ xanh cũ thủng, chắc disản của con Ly Hương chị nó. Chứ chú Cantô sao chếtạo nổi một quả váy? Ly Tao không vận xìlíp (*7). Nó giống một thằng-hề hơn một bébi 4 tuổi.

Trung Tướng nói, mày nhanh anh đóng cửa.

Ly Tao nói, em nhớ Trung Tá, anh gọi Trung Tá về cho em.

Trung Tướng quát, đã bảo Trung Tá đi khám ho, chiều về, lên giường mau, anh học bài.

Ly Tao leo giường Trung Tướng, quặp đống gối, xoay mặt vào vách, thở-dài như đạicán. Nay nó không bị nhốt, sướng nhẻ hehe.

Trời sậm dần sậm dần. Sấm đì-đoàng đì-đoàng. Đang tháng 11, sao mưa-rào? Sấm, cả chớp, giữa tháng 11 November.

Rồi mưa sập luôn. Dầmdầm dầmdầm dầmdầm. Ly Tao nói, Trung Tướng ôm em, em sợ. Nỉnon tội phết.

Trung Tướng leo giường, ôm Ly Tao. Bỗng-dưng lạnhlẽo và đacảm, khi mưa ngoài ngõ. Ly Tao dúm như héo, run bậpbập bậpbập. Em sợ. Em sợ.

Trung Tướng tốc váy Ly Tao, móc lỗ-đít nó. Không thấy vui. Không thấy buồn. Mông Ly Tao bé tíhon, nhẽ bằng trái cà-chua.

Trung Tướng đẩy quần, vạch cẳng Ly Tao, thúc chim nhằm bẹn nó. Không trúng lỗ nào sorry. Ly Tao một tay bịt mũi một tay đút háng, dứtkhoát bảnnăng.

Uiui, giá Ly Tao là gái, sẽ thúvị bao-nhiêu.

(@2010)

(*1) A-cố: Tức Bạn-trai, tiếng Tầu Cantonese. Trước 1978 Bắc Lừa đông-nghẹt Tầu Nhân, thường gốc Quảng Đông Phúc Kiến, nói tiếng Cantonese.

A-múi: Tức Bạn-gái, tiếng Tầu Cantonese too.

A-phồ: Tức Mụ-già hoặc Vện (aka Con Vện), tiếng Tầu Cantonese too.

(*2) Nướng Bánh, Nấu Thạch, Bật Bông: Tầu Nhân Bắc Lừa từng là dântộc nhớn No2 Xứ Lừa, theo sách Địalý Phổthông Bắc Lừa 195x-197x, chiếm 8% khẩu. Chúng thường làm những công-việc thấp-kém nặng-nhọc rongruổi khéoléo bìnhdân (@Trung Tướng), trong đó phổbiến là Nướng Bánh-mì hoặc Bánh-quẩy từ bột-mì, Nấu Thạch-găng từ trái-găng hoặc Thạch-đen từ rau-câu, Bật Bông táitạo ruột-chăn, bán mì/bún/phở, đóng/sửa giầy/dép, đạp xíchlô, kéo xe-thồ, vânvân vânvân taonhã.

(*3) Nhânviên Bảovệ Biênchế: Aka Office Watchman, nhưng có chếđộ hưutrí.

Lương Tháng 28 Tiền 3 Hào: Mức lương thấp nhất của một Biênchế thời Thiênđàng Lừa 196x bằng 28.3 Ông Cụ, tươngđương 60 tô bún riêu, hoặc 2 quả bút-máy Kim Tinh.

Hào: Đơnvị tiềntệ Lừa xưa, bằng 0.1 Ông Cụ, thấttruyền từ 198x, tại đỉnh-điểm Thiênđàng.

(*4) Bizonzon: Tức Bánh Rán Dòn, cũng một đặcsản Tầu Bắc Lừa trước 1978.

Sựctắc: Tức Cháo Gánh, cũng một đặcsản Tầu Bắc Lừa trước 1978. Người bán Sựctắc thường dùng một đôi thìa gỗ chơi âmsắc đặctrưng của nghề mình: những tiếng sực-tắc sực-tắc rất độcđáo và thêlương đêmđêm.

Kem-cốc: Tức Kem Đựng Cốc, không phải Ice-cream, cũng một đặcsản Tầu Bắc Lừa trước 1978.

Báchthảo, Ga, Sưphạm: Các địadanh nhậycảm Bắc Lừa, mời gúc.

(*5) Đông Xèng: Aka Nhiều Tiền aka Much Money, thuậtngữ Bựa 200x.

(*6) Sưng-phổi: Aka Pneumonia, chứng-bệnh nguyhiểm nhất thời Thiênđàng Lừa 196x-197x, tácnhân gây 50% sự chết của các nhândân mini.

(*7) Thời Thiênđàng 196x-197x Lừa Bắc Kỳ không vận xìlíp, nhưng cũng hầu-như không vận váy.